ลายพิมพ์ DNA (DNA Fingerprinting) คืออะไร?

ลายพิมพ์ DNA (DNA Fingerprinting) คืออะไร?

ลายพิมพ์ DNA หรือที่เรียกว่า DNA Fingerprinting เป็นเทคนิคทางวิทยาศาสตร์ที่ใช้ในการระบุลำดับเบสเฉพาะของ DNA ที่ไม่เหมือนใครของแต่ละบุคคล ลายพิมพ์ DNA นี้เปรียบเสมือน “ลายเซ็นทางพันธุกรรม” ของแต่ละคน ซึ่งสามารถใช้ในการพิสูจน์ตัวตน ตรวจสอบความสัมพันธ์ทางครอบครัว และวินิจฉัยโรคทางพันธุกรรมได้

การทำงานของลายพิมพ์ DNA

ลายพิมพ์ DNA อาศัยการวิเคราะห์ลำดับเบสของ DNA ซึ่งประกอบไปด้วยการตรวจสอบลำดับเบสที่ซ้ำกันในส่วนของ DNA ที่เรียกว่า Short Tandem Repeats (STRs) ซึ่ง STRs นี้มีลำดับเบสที่แตกต่างกันไปในแต่ละบุคคล ทำให้สามารถใช้เป็นเครื่องมือในการระบุและเปรียบเทียบ DNA ของบุคคลต่างๆ ได้อย่างแม่นยำ

กระบวนการสร้างลายพิมพ์ DNA เริ่มต้นด้วยการเก็บตัวอย่าง DNA จากเซลล์ต่าง ๆ เช่น เลือด น้ำลาย หรือเส้นผม จากนั้นนำ DNA เหล่านี้ไปขยายและแยกส่วนที่ต้องการตรวจสอบ และสุดท้ายจึงนำข้อมูลที่ได้ไปวิเคราะห์เปรียบเทียบกับข้อมูล DNA อื่น ๆ เพื่อระบุความสัมพันธ์หรือความเป็นตัวตน

การประยุกต์ใช้ลายพิมพ์ DNA

1. การพิสูจน์ตัวตนและความสัมพันธ์ทางครอบครัว: ลายพิมพ์ DNA ถูกใช้ในการพิสูจน์ความสัมพันธ์ทางครอบครัว เช่น การพิสูจน์บิดามารดา หรือตรวจสอบความสัมพันธ์ระหว่างพี่น้อง
2. การตรวจสอบหลักฐานในคดีอาชญากรรม: ลายพิมพ์ DNA ถูกนำมาใช้ในทางนิติเวชเพื่อตรวจสอบและพิสูจน์ตัวตนของผู้ต้องสงสัยจากหลักฐานทางชีวภาพที่พบในที่เกิดเหตุ
3. การวินิจฉัยโรคทางพันธุกรรม: ลายพิมพ์ DNA สามารถช่วยในการตรวจสอบการกลายพันธุ์ของยีนที่ทำให้เกิดโรคทางพันธุกรรม หรือช่วยในการวินิจฉัยโรคที่สืบทอดทางพันธุกรรมได้อย่างแม่นยำ

ความสำคัญของลายพิมพ์ DNA

ลายพิมพ์ DNA มีบทบาทสำคัญในหลายด้านของชีวิตประจำวัน ตั้งแต่การตรวจสอบความสัมพันธ์ทางครอบครัว การใช้เป็นหลักฐานในกระบวนการยุติธรรม ไปจนถึงการวินิจฉัยและป้องกันโรคทางพันธุกรรม ความแม่นยำและความเฉพาะเจาะจงของลายพิมพ์ DNA ทำให้เป็นเครื่องมือที่มีคุณค่าสูงในการตรวจสอบและวิเคราะห์ข้อมูลทางพันธุกรรม

นอกจากการใช้ลายพิมพ์ DNA หาความสัมพันธ์ พ่อ แม่ ลูก แล้ว ในส่วนของยังมีการดูแลสุขภาพเชิงลึก ยังมีการนำ DNA มาทำการ sequence ด้วยเทคโนโลยีที่ทันสมัย next generation sequencing เพื่อดูลำดับนิวคลิโอไทด์ ในแต่ละตำแหน่ง และนำข้อมูลเหล่านี้มาใช้ในการวางแผนดูแลสุขภาพอย่างตรงจุด